Γιατί πολεμικές τέχνες;

Για ποιο λόγο άραγε ξεκινά κάποιος την ενασχόλησή του με τις πολεμικές τέχνες;

Λόγοι υπάρχουν πολλοί, άλλοι προφανείς και άλλοι όχι, όπως για παράδειγμα η ανάγκη για σωματική άσκηση ή απώλεια βάρους, η μειωμένη αυτοπεποίθηση, η απόκτηση γνώσεων αυτοάμυνας, η ανάγκη για κοινωνικοποίηση, η αλλαγή τρόπου ζωής, ακόμα και η αντιμετώπιση της μοναξιάς: με βάση τα στοιχεία μιας έρευνας, σε ποσοστό 30%, οι άνθρωποι μετά από κάποιο χωρισμό επιδιώκουν την ένταξή τους σε κάποιο χόμπι ή ομάδα άσκησης. Παρόλα αυτά όμως ανεξάρτητα από τον αρχικό λόγο που μας έκανε να ξεκινήσουμε τις πολεμικές τέχνες, θα πρέπει να αναζητήσουμε και τον πραγματικό λόγο που μας οδήγησε εκεί κατά τη διάρκεια της πορείας μας σε αυτές.

Μήπως υπάρχει κάτι στη ζωή μας που δεν μας γεμίζει; Μήπως ψάχνουμε να βρούμε νόημα στην καθημερινή ζωή μας; Μήπως αναζητούμε μια απάντηση σε κάτι πιο βαθύ; Μια απάντηση που δεν έχουμε μέχρι τώρα πάρει με τους τρόπους με τους οποίους δοκιμάσαμε;

Στον σύγχρονο κόσμο, όπου όλα κινούνται με ρυθμούς που πια δεν μπορούμε καν να ακολουθήσουμε, όπου όλα γίνονται πρόχειρα ή χωρίς ουσία στο όνομα του ότι «ο χρόνος είναι λιγοστός» ή του ότι «ο χρόνος είναι χρήμα», ο άνθρωπος χρειάζεται να αφιερώσει πάλι την προσοχή του στα πράγματα και με αυτό ταυτόχρονα να δώσει αξία σε κάθε τι που τον ενδιαφέρει. Και οι πολεμικές τέχνες για να γίνουν κομμάτι της ζωής μας χρειάζονται το πολυτιμότερο των αγαθών του σήμερα: χρόνο. Οι πολεμικές τέχνες δεν είναι ένα είδος άσκησης όπως το γυμναστήριο, όπου μπορούμε να πηγαίνουμε λίγο πριν τις καλοκαιρινές διακοπές ή μετά τις γιορτές νοιώθοντας τύψεις επειδή έχουμε φάει λίγο παραπάνω. Στις πολεμικές τέχνες, πέρα από όλους εμάς που έχουμε αφιερώσει τη ζωή μας σε αυτές, ακόμη και ο ίδιος ο ασκούμενος χρειάζεται να δώσει χρόνο και αρκετή προσοχή για να πάρει αυτό που έχουν να του δώσουν. Σε αντίθεση με την απλή σωματική άσκηση, οι πολεμικές τέχνες έχουν να προσφέρουν στον ασκούμενο και σωματική αλλά και πνευματική εξέλιξη.

Κάποτε, διάβασα σε ένα βιβλίο ότι κανένας «δεν είναι σε θέση να ξέρει ποιος θα γίνει ακολουθώντας έναν πνευματικό δρόμο», κάτι που είναι αλήθεια επειδή τότε σταματάς να κοιτάς γύρω σου και στρέφεσαι μέσα σου. Στις πολεμικές τέχνες, στην αρχή, μαθαίνουμε να είμαστε λειτουργικοί με τους άλλους, τόσο ως μονάδα, όσο και ως ομάδα και να συνεργαζόμαστε μέσα από αυτήν την διαδικασία: στις ιαπωνικές τέχνες, όπως το καράτε, το αϊκίντο, το τζούντο, το κέντο, κτλ. αν έχετε παρατηρήσει ασκούμαστε πάντα σε δυάδες, σε αντίθεση με πολλά ήδη κινέζικων πολεμικών τεχνών στις οποίες ασκούνται αρκετά μέσα από κάτα τα οποία εκτελούνται ατομικά!

Περνώντας ο καιρός και αφού έχουμε εγκλιματιστεί, έρχεται εκείνη η στιγμή που θα κοιτάξουμε μέσα μας για να βρούμε τι ζητάμε από την αντίστοιχη τέχνη, αλλά και πως η διαδικασία αυτή αλλάζει το είναι μας. Το μπούντο, ο δρόμος του πολεμιστή, τείνει σε αρχικό στάδιο να αναδεικνύει άμεσα τον χαρακτήρα μας μέσα από τη διαδικασία εκμάθησης, η οποία απαιτεί χρόνο και αφοσίωση και πολλές φορές μας δυσκολεύει. Αν είμαστε ανυπόμονοι, ανταγωνιστικοί, εγωιστές, φυγόπονοι αυτό θα εμφανιστεί σύντομα αλλά αν ξεπεράσουμε αυτό το στάδιο το οποίο είναι και το πιο επώδυνο, το να έρθουμε δηλαδή αντιμέτωποι με τις αδυναμίες του χαρακτήρα μας, μετά είναι σίγουρο ότι θα σφυρηλατήσουμε χαρακτήρα μέσα από την προπόνηση και θα συναντήσουμε έναν εαυτό που πολλοί από εμάς ούτε θα φαντάζονταν ότι βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια.

Δυστυχώς όμως, πολλοί από εμάς δεν θέλουν να πάρουν το κομμάτι που αξίζει πιο πολύ από την ενασχόληση με τις πολεμικές τέχνες: αυτό το κομμάτι που μας δείχνει πραγματικά από τι είμαστε φτιαγμένοι (κι ακόμη κι αν αυτό δεν μας αρέσει το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορούμε να το αλλάξουμε). Πολλοί προτιμούν να μένουν στην επιφάνεια,στην τεχνική, στη ζώνη, στη νίκη, πράγμα που τελικά μπορεί να μην ενδιαφέρει κανέναν άλλον εκτός από εκείνους τους ίδιους. Έχετε σκεφτεί όμως ποτέ γιατί να είναι σημαντικό για έναν άνθρωπο που δεν με γνωρίζει καν ή για την κοινωνία γενικότερα το αν κάνω 20 χρόνια αϊκίντο, έχω 4 νταν και εκτελώ καλά τις τεχνικές σε μια τέχνη που ίσως να μην ξερει καν τι πραγματεύεται; Αυτό που πιθανόν να ενδιαφέρει εν δυνάμει κάποιον είναι το ότι κάνοντας 20 χρόνια αϊκίντο γίνεται κανείς καλύτερος άνθρωπος σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο,γίνεται περισσότερο ευγενής και υπομονετικός και λιγότερο εγωιστής ή υπερόπτης, ενώ μέσα από τη δύναμη που αποκτά, σέβεται κάθε τι που μπορεί να προστατεύσει (και πράττει ανάλογα όταν μπορεί), μαθαίνει να συνεργάζεται και όχι να είναι ανταγωνιστικός. Αυτά δεν είναι άλλωστε και κάποια από τα χαρακτηριστικά που πραγματικά αλλάζουν τα πάντα γύρω μας; Αλλάζω τον κόσμο με το να είμαι δυνατότερος ή καλύτερος από κάποιον άλλο; Φυσικά και όχι! Αλλάζω τον κόσμο όταν δίνω το χέρι μου στον διπλανό μου, όταν ο χαρακτήρας μου και οι όποιες αρετές μου βοηθούν και τους άλλους εκτός από εμένα.

Χαρακτηριστική είναι μια ιστορία την οποία είχα διαβάσει στο βιβλίο της Σοφίας Ξυγαλά “Μιγιαμότο Μουσάσι “. O Μιγιαμότο Μουσάσι όταν είχε πάει να συναντήσει έναν από τους παλιούς του φίλους. Αφού τον συνάντησε στο μοναστήρι όπου ήταν μοναχός, εκείνος τον κάλεσε να πάνε στο δάσος για να κάνουν διαλογισμό. Κατά τη διάρκεια του διαλογισμού και ενώ κάθονταν ο ένας κοντά στον άλλο εμφανίστηκε ένα φίδι. Πλησιάζοντας τον μοναχό στον οποίο ήταν πιο κοντά πέρασε πάνω από τα πόδια του σαν να μην υπήρχε και συνέχισε προς τον Μουσάσι. Εκείνος, ακούγοντας τον ήχο είχε ανοιξει τα μάτια του και το κοίταξε έτοιμος να πιάσει το σπαθί του για να το κόψει. Τη στιγμή εκείνη το φίδι σταμάτησε την πορεία του προς τον Μουσάσι και άλλαξε γρήγορα κατεύθυνση.

Αφού τελείωσαν με τον διαλογισμό, σηκώθηκαν και περπατώντας ο μοναχός κατάλαβε ότι κάτι απασχολούσε τον Μουσάσι, οπότε έχοντας στο μυαλό του όλο το συμβάν τον ρώτησε σχετικά: «Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να μου πεις;». «Ναι, είμαι λυπημένος επειδή κατάλαβα ότι όλα όσα προσπαθούσα να κατακτήσω ήταν μάταια», του απάντησε εκείνος. «Όλα αυτά τα χρόνια το μόνο που ήθελα ήταν να γίνω ο καλύτερος ξιφομάχος της Ιαπωνίας, να μην υπάρξει κανείς ο οποίος θα μπορούσε να με νικήσει κι έτσι η φήμη μου να εξαπλωθεί σε όλη την Ιαπωνία. Τώρα κατάλαβα ότι έχω γίνει τόσο απειλητικά δυνατός που ακόμη κι ένα φίδι δεν με πλησιάζει. Το φίδι αυτό που πέρασε από πάνω σου χωρίς καν να αντιληφθεί ότι υπάρχεις επειδή είχες γίνει ένα με τη Φύση και τον κόσμο, ερχόμενο προς εμένα άλλαξε δρόμο εξαιτίας της εχθρικής δύναμης που έχω. Πραγματικά, η δύναμη που έχω είναι άχρηστη όταν κανένα ζωντανό πλάσμα δεν θέλει πια να είναι κοντά μου». Ο μοναχός χαμογέλασε επειδή κατάλαβε ότι ο Μουσάσι αντιλήφθηκε την πραγματική φύση των πραγμάτων και θα άλλαζε πλέον τη ζωή του, όπως και έγινε.

Καλό θα ήταν, έχοντας το παράδειγμα του Μουσάσι στο μυαλό μας, να μην χρειαστεί να περάσουν τόσα χρόνια ώστε να καταλάβουμε κάτι τόσο εμφανές , αλλά μέσα από την πορεία που διανύουμε στις πολεμικές τέχνες να ψάξουμε να βρούμε αυτό που είναι καλό όχι μόνο για εμάς αλλά και για τους άλλους. Να βρούμε τον τρόπο μέσα από αυτό που κάνουμε να φέρουμε και άλλους στις πολεμικές τέχνες, να γίνουμε παράδειγμα προς μίμηση και όχι οι άνθρωποι που στέκονται απέναντι από τους άλλους.

Αν έχουν περάσει χρόνια από τότε που ξεκινήσατε τις πολεμικές τέχνες και ακόμα δεν έχει αλλάξει κάτι στην προσωπική σας ζωή ή στον χαρακτήρα σας, αλλά μόνο στο σώμα σας και τη ζώνη που φοράτε στη μέση σας, τότε μάλλον δεν είστε σε καλό δρόμο. Βέβαια πότε δεν είναι αργά για να αλλάξει κανείς, αν και αυτό συνεπάγεται το να αλλάξει επίσης οπτική ή και δάσκαλο. Ο δάσκαλος μπορεί να γίνει ένας οδηγός που μπορεί να σας δείξει τον δρόμο,αλλά μόνοι σας θα αποφασίσετε αν θέλετε να βρείτε το δικό σας μονοπάτι προς έναν καλύτερο εαυτό.

Παναγιώτης Άγριος

United Aikido Dojos chief instructor